Zapraszamy do nadsyłania artykułów do numeru tematycznego „Władzy Sądzenia”: Modernizacja, praca, przedsiębiorczość w polskich dyskursach (post)transformacyjnych

Modernizacja postrzegana jest w Polsce jako nieustająca work in progress, implementowana tak na poziomie dyskursu, jak i praktyk społecznych. Z jednej strony, polska modernizacja w wymiarze makrospołecznym oznacza „doganianie” Zachodu, czyli dostosowywanie ładu społecznego do zachodniej wizji demokracji i obywatelskości
oraz racjonalizację nierówności ekonomicznych mechanizmami wolnorynkowymi
i merytokratycznymi. Z drugiej, modernizacja to proces mikrospołeczny rozbudzający aspiracje statusowe i konsumpcyjne jednostek. Dlatego ćwierć wieku po przełomie 1989 r.,
w warunkach względnej stabilizacji polityczno-gospodarczej, ale w obliczu rosnących nierówności społecznych oraz dyskursywnego podziału na „zwycięzców” i „przegranych” transformacji, z ust elit, ruchów społecznych, grup interesu i indywidualnych aktorów komunikacji artykułowana jest krytyka obranego scenariusza zmiany społecznej.

W obliczu procesów modernizacyjnych zwłaszcza praca i stosunek do niej stał się kluczowy dla organizacji życia społecznego, zarówno z punktu widzenia jednostek zanurzonych w emocjach, oczekiwaniach i wyobrażeniach obecnych w świecie przeżywanym, jak i w związku z koniecznością podejmowania określonych decyzji planistycznych o charakterze politycznym. Konsekwencje określonego konceptualizowania pojęć pracy i przedsiębiorczości, zdają się mieć podstawowe znaczenie zarówno dla zjawiska sprawowania władzy – odtwarzania się określonych form makrostrukturalnego ładu,
jak i prywatnych trosk jednostek. Wzrastająca liczba godzin spędzanych w pracy, jej niepewność oraz związana z nią systemowa konieczność ciągłego jej poszukiwania mają swoje implikacje tożsamościowe i społeczne. Skutkuje to podmywaniem wspólnotowego doświadczenia stosunków pracy, osłabiając pracownicze formy oporu czy samoorganizacji.

Jednym z głównych filarów polskiego scenariusza transformacji było wprowadzenie gospodarki kapitalistycznej. Obecne metamorfozy kapitalizmu nie pozwalają sądzić,
że w sferze ekonomicznej dokonuje się globalne przejście od neoliberalnej konfiguracji gospodarczej do jakiegoś nowego etapu, w ramach którego można by spodziewać się demokratycznego kapitalizmu i społecznego zakorzenienia przedsiębiorstwa. Nawet poważne kryzysy gospodarcze nie ośmielają elit politycznych do projektowania ładu społecznego,
w którym na poziomie kultury realizowałyby się obietnice równości szans i warunków,
a na poziomie społeczeństwa obietnica obywatelskiego współdecydowania. Również głosy ekspertów, proponujących rozwiązania alternatywne na gruncie zakumulowanej w procesie historycznym wiedzy ekonomicznej, są marginalizowane bądź ignorowane. W poznawczym przełamywaniu globalnego monopolu na ekonomiczną racjonalność nie pomaga półperyferyjna pozycja Polski w systemie światowym, będącą pośrednią przyczyną nierzadko bezalternatywnych, mimetycznych tendencji modernizacyjnych.

W efekcie rozczarowania politycznymi i ekonomicznymi konsekwencjami transformacji w dyskursach społecznych wyłaniają się rożne sposoby jej legitymizowania
i delegitymizowania. Można bowiem wskazywać na imitacyjny czy postkolonialny charakter modernizacji, a także na jej aspekt emancypacyjny lub utopijny. Procesy modernizacji
i transformacji można rozpatrywać w kategoriach racjonalizacji „świata życia”, wiązać je
z ideą postępu, wskazywać na płynące z nich zagrożenia dla zbiorowej tożsamości bądź tłumaczyć je poprzez odwołanie do ich socjogenezy lub socjotelezy. Można wypowiadać się
o modernizacji i transformacji afirmatywnie bądź krytycznie, odnosząc się do problemów przez nie zrodzonych w kontekście postkomunistycznym albo traktować te odniesienia instrumentalnie jako narzędzia politycznych rozgrywek i rywalizacji symbolicznych.

Zapraszamy do nadsyłania tekstów dotyczących tej problematyki, a w szczególności:
– różnego typu dyskursów społecznych w Polsce (dyskursu publicznego, elitarnego, politycznego, medialnego, środowiskowego lub prywatnego), które akcentują ambiwalentne skutki procesów modernizacji i transformacji, projektują alternatywne scenariusze zmiany społecznej lub bronią prozachodniego i (neo)liberalnego azymutu przemian.
– dyskursywnego ramowania zagadnień pracy (także w jej wymiarze zbiorowym)
i przedsiębiorczości, oraz społeczno-politycznych tego konsekwencji.
– refleksji nad społecznym konstruowaniem rzeczywistości potransformacyjnej na poziomie szeroko rozumianego dyskursu publicznego, jak również dyskursów profesjonalnych
i eksperckich z zakresu projektów legislacyjnych.
– analiz empirycznych współczesnych polityk kulturalnych, publicznych sporów o ocenę transformacji i modernizacji oraz badań biograficznych nad indywidualnymi trajektoriami życia współczesnych jednostek.

Termin nadsyłania tekstów: 30.11.2016
Redaktorzy numeru: Tomasz Krakowiak, Magdalena Nowicka, Piotr Ostrowski

Adres: wladzasadzenia@gmail.com
Strona internetowa: www.wladzasadzenia.pl

Z pozdrowieniami
Redakcja WS

Umowa społeczna o dzieło czy.sciec.pl